Alles wat je moet weten over hypertensie bij katten
We kennen waarschijnlijk allemaal wel iemand die lijdt aan hoge bloeddruk (ook wel hypertensie genoemd), maar wist je dat dit probleem ook bij katten kan voorkomen?
Bij mensen wordt hypertensie meestal beschouwd als een primaire ziekte (niet veroorzaakt door een duidelijke onderliggende ziekte), terwijl bij de meeste katten hoge bloeddruk ontstaat als gevolg van een andere aanwezige aandoening.
Wat is hypertensie bij katten?
De bloedsomloop in het lichaam is van levensbelang, zowel voor mens als dier. Het transporteert niet alleen voedingsstoffen en zuurstof naar de weefsels en cellen in het lichaam, het verwijdert ook schadelijke afvalstoffen en speelt een vitale rol bij het reguleren van de lichaamstemperatuur.
Om elk orgaan en elk deel van het lichaam van je kat te kunnen bereiken, moet het bloed door de bloedvaten worden gepompt door het hart, en de kracht of druk die door deze pompactie wordt uitgeoefend, noemen we bloeddruk. Wanneer deze druk aanhoudend verhoogd is (boven normaal), spreken we van hoge bloeddruk, of hypertensie.
Wat veroorzaakt hypertensie bij katten?
Wanneer bij katten een hoge bloeddruk wordt vastgesteld, is het altijd belangrijk te zoeken naar een onderliggende ziekte. Soms kan bij katten geen oorzaak worden gevonden en dan wordt de hoge bloeddruk primaire hypertensie genoemd.
De meeste katten worden echter getroffen door wat secundaire hypertensie wordt genoemd. Dit is wanneer de hoge bloeddruk geassocieerd wordt met of veroorzaakt wordt door een andere onderliggende ziekte. Bij katten is dit meestal:
- Chronische nierziekte, of
- Hyperthyreoïdie
In zeldzame gevallen kunnen ook andere ziekten, zoals aandoeningen van de bijnieren (met overmatige productie van hormonen zoals cotrtisol, aldosteron of catecholamines), de oorzaak zijn.
Welke katten lopen risico op het ontwikkelen van hypertensie?
Oudere katten (katten ouder dan 7 jaar) lopen een groter risico op het ontwikkelen van hypertensie, en daarom raden de meeste dierenartsen aan de bloeddruk te meten bij alle gezondheidscontroles vanaf de leeftijd van 7 jaar.
Katten die lijden aan een van de onderliggende aandoeningen die hypertensie kunnen veroorzaken, lopen ook een hoger risico en moeten dus ook regelmatig hun bloeddruk laten controleren, zelfs als hun ziekte goed onder controle is.
Wat zijn de gevolgen van een hoge bloeddruk bij katten?
Hypertensie is vaak een "stille" ziekte zonder duidelijke verschijnselen in het beginstadium. De ziekte wordt echter in de loop der tijd vaak steeds erger, wat kan leiden tot ernstige en zelfs levensbedreigende problemen.
Hypertensie kan schade veroorzaken aan veel verschillende organen in het lichaam, maar er zijn vier belangrijke organen (bekend als "doelorganen") waar de schade het vaakst wordt waargenomen:
- de nieren: hoge bloeddruk kan ernstige en onomkeerbare schade aan de nieren veroorzaken. Bij de mens kan hypertensie chronische nierziekte veroorzaken of ertoe bijdragen, en men denkt dat dit ook bij katten het geval is.
- de ogen: hypertensie is vaak een oorzaak van bloedingen in het oog zelf en/of netvliesloslating. Het plotseling optreden van blindheid is een van de meest ernstige gevolgen van hoge bloeddruk bij katten.
- het hart: verdikking van de hartspierwand is een van de gevolgen van hypertensie, omdat het hart moet pompen tegen een hogere druk in de bloedvaten. Dit kan de hartfunctie en de efficiëntie van het hart beïnvloeden.
- de hersenen: hoge bloeddruk kan schade veroorzaken aan de hersenen en het centrale zenuwstelsel. De verschijnselen kunnen variëren, maar kunnen onder meer zijn: veranderd gedrag, somberheid of zelfs epileptische aanvallen.
De kans op schade door hoge bloeddruk is afhankelijk van een aantal factoren, waaronder hoe hoog de bloeddruk is, hoe lang de hoge bloeddruk al bestaat en ook hoe goed de kat hoge bloeddruk verdraagt. Hoge bloeddruk is echter een belangrijke oorzaak van ziekten en een belangrijk welzijnsprobleem bij oudere katten.
Hoe kan je hypertensie herkennen?
Helaas kan hypertensie lange tijd onopgemerkt blijven, en komen de symptomen pas aan het licht nadat er aanzienlijke schade aan organen en verlies van levenskwaliteit voor de kat is opgetreden. Dit is de reden waarom hypertensie vaak een "stille moordenaar" wordt genoemd.
Veel eigenaren realiseren zich niet dat er een probleem is met hun kat totdat hij of zij plotseling blind wordt, neurologische problemen vertoont of tekenen van een andere onderliggende ziekte heeft. Door goed op te letten en vroege ziekteverschijnselen op te merken (waaronder verandering van eetlust, dorst en lichaamsgewicht) kan hypertensie en een eventuele onderliggende ziekte eerder worden opgespoord.
Hoe wordt hoge bloeddruk bij katten vastgesteld?
Hypertensie wordt vastgesteld door de bloeddruk van je kat te meten. Idealiter moet hypertensie zo vroeg mogelijk worden vastgesteld, zodat de kat kan worden behandeld om schade aan kwetsbare organen in het lichaam te voorkomen. Daarom is een regelmatige (jaarlijks of tweemaal per jaar) bloeddrukmeting bij oudere katten (ouder dan 7 jaar) noodzakelijk.
Als je kat gestrest of angstig is bij de dierenarts, kan dit leiden tot een tijdelijke verhoging van de bloeddruk, het zogenaamde 'witte-jassen-effect'. Dierenartsen hebben een aantal strategieën om de effecten van stress en andere mogelijke verstoringen van de bloeddrukmetingen te minimaliseren, waaronder vaak het meermaals meten van de bloeddruk.
Hoe wordt de bloeddruk gemeten?
De bloeddruk van je kat wordt door je dierenarts gemeten, net zoals je huisarts je eigen bloeddruk zou meten! De dierenarts doet een opblaasbare manchet om de poot of staart van je kat, en gebruikt een apparaat om de bloedstroom te meten. Door de manchet op te pompen en de bloedstroom te observeren wanneer de druk van de manchet wordt gehaald, kan je dierenarts de bloeddruk meten.
Hoe wordt hypertensie behandeld?
Net als bij mensen wordt hypertensie bij katten meestal behandeld met dagelijkse medicatie om de bloeddruk te verlagen (de zogenaamde "anti-hypertensiva"). Hierdoor kan de bloeddruk onder controle worden gehouden, en wordt schade voorkomen of beperkt.
Behandeladviezen verschillen echter van kat tot kat, afhankelijk van de onderliggende oorzaak van de hypertensie, hoe hoog de bloeddruk van de kat is, en of er al orgaanschade is opgetreden.
Het diagnosticeren en behandelen van een eventuele onderliggende ziekte is ook van essentieel belang, en bij een klein aantal katten kan dit de hypertensie verhelpen en kan de bloeddrukverlagende behandeling uiteindelijk worden gestopt.