Przewlekła choroba nerek u kotów
Przewlekła choroba nerek (PChN) to schorzenie obejmujące długotrwałe uszkodzenie nerek. Chociaż początkowo może ono nie powodować poważnej choroby, często postępuje do momentu utraty prawidłowej funkcji nerek, prowadzącej do niezdolności do prawidłowego usuwania produktów przemiany materii z organizmu i utraty innych funkcji.
Uszkodzenie nerek jest zwykle nieodwracalne i często postępujące, a objawy kliniczne pojawiają się, gdy doszło już do utraty ponad dwóch trzecich do trzech czwartych czynności nerek.
PChN jest często obserwowana u starszych kotów, występując u 80% starszych zwierząt (w wieku 11 lat i starszych).
Co robią nerki?
Chociaż nerki odgrywają kluczową rolę w filtrowaniu krwi i eliminowaniu toksyn i produktów przemiany materii z moczem, pełnią również wiele innych ważnych funkcji, takich jak:
- Utrzymywanie równowagi wodnej poprzez zagęszczanie lub rozcieńczanie moczu,
- Utrzymywanie stężenia elektrolitów i pH krwi,
- Pomoc w utrzymaniu ciśnienia krwi w granicach normy,
- Wytwarzanie ważnych hormonów.
Przy tak istotnej różnorodności funkcji łatwo zrozumieć, dlaczego choroba nerek znacząco wpływa na wiele funkcji organizmu, powodując szereg objawów klinicznych.
Jakie są objawy przewlekłej choroby nerek u kotów?
Kiedy czynność nerek jest zaburzona w PChN, nerki tracą zdolność do prawidłowego koncentrowania moczu. Powoduje to, że koty produkują większą objętość bardziej rozcieńczonego moczu (i zwykle częściej oddają mocz). Koty zwykle rekompensują utratę wody, pijąc więcej.
W miarę postępu choroby możesz również zauważyć:
- Słaby apetyt i utratę wagi,
- Ospałość i osłabienie,
- Wymioty,
- Zaniedbaną sierść,
- Nieświeży oddech i owrzodzenie jamy ustnej.
Częstymi skutkami PChN są również nadciśnienie, niedokrwistość i zaburzenia równowagi elektrolitowej, które można wykryć za pomocą specjalnych testów diagnostycznych.
Co powoduje przewlekłą chorobę nerek u kotów?
Przyczyny leżące u podstaw PChN są często nieznane. Koty są szczególnie podatne na tę chorobę i w wielu przypadkach uważa się, że wielokrotne urazy powodują z czasem postępujące uszkodzenie nerek. Jednak zanim PChN zostanie zdiagnozowana, początkowa przyczyna (przyczyny) uszkodzenia może już dawno zniknąć, a nerki wykazują jedynie zwłóknienie i blizny po poprzednich urazach.
U niektórych kotów mogą występować określone choroby, które prowadzą do przewlekłej choroby nerek, takie jak:
- Niedrożność dróg moczowych
- Uraz toksyczny (od trucizny, np. środek przeciw zamarzaniu),
- Nowotwór nerki,
- Infekcje nerek,
- Wielotorbielowatość nerek (zwykle choroba dziedziczna).
Które koty są zagrożone wystąpieniem przewlekłej choroby nerek?
Ze względu na charakter PChN, koty powyżej siódmego roku życia są bardziej narażone na rozwój tej choroby niż koty młodsze.
Niektóre choroby mogą również zwiększać ryzyko rozwoju PChN, ponieważ mogą powodować uszkodzenie nerek lub wpływać na czynność nerek. Należą do nich niektóre problemy z sercem, nadczynność tarczycy (nadmiernie aktywny gruczoł tarczycy) lub wszystko, co powoduje ostre uszkodzenie nerek. Ponadto, ponieważ wielotorbielowatość nerek jest zwykle chorobą dziedziczną, rasy zagrożone tą chorobą (takie jak rasy perskie i rasy z nimi spokrewnione) są bardziej podatne na rozwój PChN.
Jak diagnozuje się przewlekłą chorobę nerek?
W celu rozpoznania PChN twój weterynarz oprze się na wykonaniu łącznie badań krwi i moczu. Badania krwi mogą wykryć podwyższenie stężenia związków normalnie wydalanych przez nerki (w tym kreatyniny, mocznika i SDMA), a jednoczesna analiza moczu może wykazać nieodpowiednio niskie stężenie.
PChN może być czasami rozpoznana przypadkowo podczas rutynowej wizyty, ale najczęściej jest diagnozowana na późniejszych etapach, gdy oznaki choroby zostały już zauważone.
Po zdiagnozowaniu zwykle zaleca się inne badania, w tym pomiar ciśnienia krwi, badanie stężenia białka w moczu i być może obrazowanie diagnostyczne (USG lub prześwietlenie w celu zbadania nerek) lub badania w kierunku chorób zakaźnych, aby spróbować ocenić potencjalne przyczyny, powikłania, rokowanie i możliwości leczenia.
Co to jest stadium choroby nerek?
Po postawieniu diagnozy weterynarz zwykle zaleci dalsze badania krwi (i ewentualnie badania moczu) wraz z pomiarem ciśnienia krwi kota, aby uzyskać pełniejszy obraz tego, jak zaawansowana jest choroba i jakie występują powikłania. Nazywa się to określeniem stadium lub inaczej stopnia zaawansowania choroby.
Określenie stopnia zaawansowania pozwala weterynarzowi lepiej zrozumieć zakres choroby kota, dzięki czemu może on zalecić odpowiedni plan leczenia. Posiadanie tych informacji jest również bardzo pomocne w monitorowaniu leczenia kota i jego postępów w przyszłości.
PChN dzieli się na cztery stadia, przy czym stadium 1 jest najmniej ciężkie, a stadium 4 najbardziej zaawansowane. Stadia określa się w oparciu o wyniki badań krwi (zwłaszcza poziomu kreatyniny lub SDMA), z dalszym podziałem stadiów na podstawie innych ustaleń (takich jak ciśnienie krwi i stężenie białka w moczu).
Leczenie przewlekłej choroby nerek
Niestety PChN bardzo rzadko jest uleczalna, a czynność nerek na ogół pogarsza się z czasem (chociaż nie zawsze tak jest). Celem leczenia jest maksymalne opóźnienie postępu choroby i utrzymanie jak najlepszej jakości życia Twojego kota.
Leczenie mające na celu wsparcie kotów z PChN często obejmuje kombinację następujących strategii:
- Stosowanie terapeutycznej diety (na receptę) sprzyjającej nerkom – może to mieć kluczową rolę we wspieraniu funkcji nerek
- Zapewnienie, aby twój kot spożywał odpowiednią ilość wody i nie odwadniał się
- Stosowanie określonych metod leczenia w celu wyeliminowania powikłań, takich jak kontrolowanie ciśnienia krwi i niedokrwistości
- W miarę postępu choroby może być konieczne bardziej intensywne leczenie
Z biegiem czasu leczenie twojego kota będzie wymagało dostosowania. Regularne monitorowanie jest bardzo ważną częścią postępowania w PChN, a częstotliwość wizyt u weterynarza będzie się różnić w zależności od reakcji kota na leczenie i stadium choroby.